Weimar-Europa

We hebben het te lang gemakkelijk gehad, hier in Europa. Te lang hebben we ongestraft kunnen teren op een erfenis die ons is nagelaten door mensen die er destijds hard voor hebben gewerkt en gevochten. Nu is ons kapitaal—cultureel, intellectueel, economisch, ethisch, aesthetisch—feitelijk op. Wij moeten ofwel opstaan en opnieuw werken en strijden, ofwel verder wegzakken in lethargie en daarmee uitsterven. Andere keuzes zijn er niet. Doch welk van deze twee paden wij ook kiezen, de nabije toekomst zal harder zijn dan het heden. Er komt heel wat ellende op ons af. Het is Weimar in Europa. Net als in de vorige eeuw—net als in alle eerdere eeuwen—zal de huidige decadente maatschappij van stuurloze nihilisten zichzelf over de rand van de afgrond werpen.

De kwaadaardige fictie van intellectueel eigendom

Intellectueel eigendom is een verwrongen en schadelijk idee; een kwaadaardige fictie die zelden iets positiefs heeft opgeleverd. Het is een uitvinding van de zogenaamde moderniteit en is pas in de twintigste eeuw overal in het Westen opgelegd. Dit is veelal het gevolg geweest van lobbyisme van grote corporaties die er baat bij hadden dat zij het “recht” konden claimen op “eigendom” van een idee. Op die manier konden ze concurrenten uit de markt werken. In de kern is intellectueel “eigendom” ontstaan als een pervers instrument van oligarchen en monopolisten. Het bespoedigt de innovatie niet, maar vertraagt ontwikkeling en verhindert concurrentie. Het belangrijkste bezwaar tegen intellectueel “eigendom” is echter dat het een inbreuk is op het echte eigendomsrecht.

De genezing van het zorgstelsel

De verhoging van het eigen risico in de zorg die vorige week werd aangekondigd en deze week werd bevestigd kreeg de poppen weer eens flink aan het dansen. Populistische politici tuimelden bijkans over elkaar heen om uit te drukken hoe vreselijk het is. Vanzelfsprekend kreeg de “marktwerking in de zorg” de schuld van alle ellende. Zeker op links ratelde men voorspelbaar verder over hun eeuwige utopie: gecollectiviseerde zorg als oplossing voor alle misère. Het feit dat landen waar zo’n systeem bestaat doorgaans zeer slechte zorg bieden mag de fictie van de socialistische heilstaat niet in de weg staan. Men heeft tenslotte ooit een propagandistische documentaire gekeken over de zorg in Cuba, waarbij enkel de luxe ziekenhuizen voor de stinkend rijke partijtop werden getoond, en dus gelooft men heilig dat collectivisering van het zorgstelsel soelaas zal bieden. Men herinnert zich vaag, of beeldt zich dat tenminste in, dat het ziekenfonds lekker goedkoop was, dus private verzekeringen zullen wel het werk van de duivel zijn.

De werkelijkheid is wat complexer.

Maximumprijzen en rantsoenering maken rampen erger

Herfststormen teisteren het noordelijk halfrond dezer dagen, zoals jaarlijks het geval is, en anders dan in het klimatologisch uiterst gematigde Nederland betekent zo’n storm elders ter wereld een mate van verwoesting die hier ongekend is. Ook hier veroorzaken stormen schade, maar die is onvergelijkbaar met wat wij onlangs hebben mogen zien—van een afstand—in Texas, Florida en het Caraïbisch gebied. Stormen zijn daar orkanen, die een spoor van chaos en vernietiging achter zich laten. En in dergelijke extreme situaties tonen ook mensen hun meest extreme aard. Buitengemene dapperheid en compassie worden gespiegeld door onwaarschijnlijk opportunisme en wreedheid. Terwijl sommigen hun medemens met gevaar voor leven uit het rampgebied redden, misbruiken anderen de katastrophe om wat over is van andermans bezit te plunderen.

Het mag niet verbazen dat de woede om dat laatste groot is, en altijd zal zijn. Dergelijke nijd over opportunisme keert zich iedere keer dat zo’n ramp zich voordoet echter óók tegen een ander phenomeen dat zich dan onvermijdelijk voordoet: de drastische prijsverhogingen van noodzakelijke (levens)middelen. Daar was ook dit jaar in Amerika veel over te doen. Tankstations die in het orkaangebied brandstof verkochten tegen exorbitante prijzen. Voedsel dat tien keer duurder was dan normaal. Uitbuiting! Woekerpraktijken! Een grof schandaal!

En ja, het lijkt inderdaad cru, wanneer in een noodsituatie de prijzen zo omhoog gaan. Meer dan ooit hebben mensen bepaalde middelen nodig, en wie die middelen bezit kan dus flink verdienen over de rug van anderen. Emotioneel als de mens is, kan het niemand echt verbazen dat dergelijke zaken door velen instinctief worden vergeleken met het wangedrag van de plunderaars en rovers die menig rampgebied onveilig maken. Toch zijn deze zaken in werkelijkheid volstrekt onvergelijkbaar. Een ramp misbruiken om anderen te bestelen is een bijzonder meedogenloze uitvoering van gedrag dat altijd misdadig is. De drastische verhoging van bepaalde prijzen in zo’n situatie kan kil opportunisme zijn, maar heeft vaker een andere oorzaak. Daar komt bij dat het verhogen van prijzen aan de hand van omstandigheden de normaalste zaak van de wereld is. Het is begrijpelijk dat mensen op basis van hun emoties zoiets zouden willen verbieden, maar dat zou de rampspoed uiteindelijk alleen maar erger maken.

Het staken van de stakingen

Bij onze zuiderburen zijn—wederom—spoorstakingen aangekondigd voor dit najaar. Dit is in Nederland ook bepaald geen uitzondering, noch is het in enig West-Europees land ongebruikelijk dat er wordt gestaakt. Sterker nog: het is eerder uitzonderlijk te noemen wanneer er op enig moment nergens in West-Europa een staking gaande is. Het zogenaamde “recht” om te staken is verworden tot een pervers pressiemiddel van de vakbeweging om de eigen belangen te dienen. Het is hoog tijd dat de wetgeving op dit gebied volledig wordt aangepast.