dinsdag 1 december 2015

De waarheid over Zwarte Piet

Inmiddels is het al jarenlang een vervelend onderdeel van de verder zo gelukkige feestdagen: de venijnige en infantiele hetze tegen Zwarte Piet. Verzuurde beroepsslachtoffers en pedante cultuurrelativisten slaan ieder najaar de handen ineen om een kinderfeest te verpesten. Al hun wrok is gebaseerd op enerzijds hun evidente gebrek aan kennis, en anderzijds hun diepe haat jegens de Westerse cultuur. Het is tijd dat deze asociale sujetten grondig van repliek worden gediend.

De kans dat zij zich laten overtuigen door feiten en argumenten is praktisch nihil, maar toch is een gedegen weerwoord broodnodig. Door middel van slinkse insinuaties, verbuigingen van de waarheid en keiharde geschiedvervalsingen raken steeds meer Nederlanders er ten onrechte van overtuigd dat Zwarte Piet een racistisch phenomeen zou zijn. Niets van aan! De knecht van de Goedheiligman ziet zwart van het roet; met zijn ras heeft zijn pikzwarte gelaat dan ook niets te maken. Hij is een cultureel icoon met een centrale rol in ons mooie Sinterklaasfeest. Waarom zouden wij dat typisch Nederlandsche kinderfeest moeten vernaggelen, puur omdat er een piepkleine minderheid van treurige zwakkelingen bestaat die echt overal door beledigd raakt?
Als het nu echt zo was dat Zwarte Piet een negerslaaf moest voorstellen, dan viel er misschien nog iets te zeggen voor een lichte aanpassing van zijn verschijning. Maar Zwarte Piet is geen slaaf, en ook nooit geweest. De mensen die deze leugen de wereld in hebben geholpen zijn ofwel onwetend, ofwel kwaadwillend. Het betreft een zeer kleine groep mensen die er hun beroep van maken om zich aan dingen te ergeren. Deze groep bestaat uit enerzijds mensen van allochtone komaf die zichzelf graag als slachtoffer neerzetten, en anderzijds uit mensen van autochtone komaf die de bovengenoemde allochtonen al net zo graag als slachtoffer neerzetten.
Hun bewering is dat Zwarte Piet een slaaf moet voorstellen, of een Moor. In beide gevallen zou het gaan om een racistische karikatuur, door wiens bestaan zij zich ontzettend diep gekrenkt voelen. Maar is daarvan sprake? Geenszins. Er zijn diverse theorieën over de exacte herkomst van Zwarte Piet, maar het archetype is hoe dan ook ouder in oorsprong dan de arme beledigden schijnbaar geloven. De waarheid is dat de wortels van Zwarte Piet ver in het Europeesche verleden liggen.
Het is zeer aannemelijk dat onze voorstelling van Sinterklaas niet exclusief is gebaseerd op de heilige Sint Nikolaos van Myra, maar tevens een pre-Christelijke invloed kent. Sinterklaas wordt steevast afgebeeld als een lange man met een witte baard. Oorspronkelijk ging hij gehuld in een diepgroene mantel. Zijn verschijning vertoont opvallende overeenkomsten met de Germaanse oppergod Odin. Deze god had een magisch paard waarop hij door de lucht kon galopperen, hetgeen nogal doet denken aan het paard van Sint Nicolaas, dat over de daken loopt. Het feit dat Sinterklaas cadeaus aan anderen geeft op zijn verjaardag past in de Germaanse traditie dat een machtig vorst zijn rijkdom behoorde te tonen door anderen geschenken te geven. De machtige Odin, koning der goden, was zo rijk dat hij iedereen een geschenk kon bieden. Tot slot werd Odin altijd vergezeld door zijn twee zwarte raven, genaamd Huginn en Muninn, die hem voortdurend vertelden wat er allemaal gebeurde in de mensenwereld. Ligt in dat laatste wellicht de vroegste oorsprong van Zwarte Piet, die immers via de schoorsteen naar beneden kruipt om te luisteren welke kindjes braaf zijn geweest, om dit vervolgens aan de Sint te vertellen?
De overeenkomsten zijn treffend, en de traditie is ook niet exclusief Nederlands. Gedurende de middeleeuwen wordt het feest van Sint Nicolaas in grote delen van Europa prominent gevierd. De Sint wordt vaak beschreven of afgebeeld met een gevangen duivel als knecht. Deze duivel is dan zwartgeblakerd door het hellevuur. Het is aannemelijk dat deze zwarte duivel na de kerstening de rol van de zwarte raven is gaan overnemen, net zoals Sint Nicolaas binnen de traditie de plaats van Odin heeft overgenomen. In oudere bronnen wordt Sint Nicolaas overigens zelf beschreven als streng jegens stoute kinderen. De Sint gold als een soort boeman. Het lijkt er sterk op dat de ‘helper’ van de Sint deze dreigende rol steeds meer is gaan overnemen. Dat is niet vreemd, want het portretteren van een heilige als een soort boeman zou ongelukkige implicaties kennen. Dan is het beter om de Sint als de genadige goedheiligman te portretteren, en de duivelse knecht de ‘strenge’ en angstaanjagende rol te geven. In veel Europeesche landen is de knecht van de Sint nog steeds een soort duivel. In Zwitserland en Oostenrijk kent men de zogeheten Krampus, en in Scandinavië wordt de rol traditioneel vervuld door een soort dwergen of kobolden. Maar waar komt dan toch die typisch Nederlandsche Zwarte Piet vandaan?
Dit heeft vermoedelijk te maken met de reformatie. Uit afkeer jegens de katholieke heiligenverering hebben diverse protestantse bewegingen een tijd lang geweigerd het Sinterklaasfeest te vieren. In die periode is de ietwat gemarginaliseerde Sint enigszins veranderd, en zijn knecht ook. Een goedheiligman, zolang hij maar niet al te duidelijk exclusief katholiek was… dat kon nog. Maar een geknechte duivel? Dat ging de protestanten toch te ver. In Nederland is de knecht van Sinterklaas toen geleidelijk veranderd in een schoorsteenveger.
Dat was geen vreemde keuze. Sinterklaas kwam al over de daken toen hij nog Odin heette, dus de sprong naar schoorstenen was niet ver. En het roetbesmeurde gezicht van een schoorsteenveger leek dan weer op de door het hellevuur zwartgeblakerde duivel. Een ander verhaal voor hetzelfde figuur, en klaar was men! Op dit moment werd ook de roede geïntroduceerd. Voor die tijd had de duivelse knecht van de goedheiligman eerder een stok of knuppel bij zich. De roede was destijds in gebruik bij schoorsteenvegers om verstoppingen in de schoorstenen weg te steken.
Via deze kronkelende historische weg zijn wij in Nederland aan onze unieke Zwarte Piet gekomen. En wat heeft dat te maken met de Moren[1], of met de slavernij? Niets. Mensen die in dergelijke bronnen de oorsprong van Zwarte Piet zoeken vergissen zich ernstig. In werkelijkheid is Zwarte Piet een typisch voorbeeld van het immateriële culturele erfgoed van Nederland. Zijn oorsprong is oeroud, en hij maakt al eeuwen deel uit van de Germaans-Christelijke cultuur in de Lage Landen. Het zou een schande zijn om dat opeens op te geven, enkel omdat een stelletje klaagzieke mensen dat wil. Rijke tradities moet je niet laten vergallen als ze niemand kwaad doen. En Zwarte Piet doet niemand kwaad. De ‘belediging’ die sommige mensen erbij ervaren zit puur tussen hun oren, dus zij beledigen zichzelf. Een traditie waar kinderen dol op zijn mogen we niet laten verdwijnen voor het gerief van zulke dwaallichten.
Toegegeven: één concessie wil ik doen. Zwarte Piet moet ook echt zwart zijn. De schmink van Zwarte Piet was, zoals zijn naam impliceert, origineel zo zwart als roet. Tegenwoordig is die schmink echter vaak donkerbruin, en dan gaat Zwarte Piet inderdáád meer op een karikatuur van een neger lijken. Dit is overigens volledig onbedoeld: de aanpassing van de kleur heeft te maken met de opkomst van de kleurentelevisie. Een pikzwart gezicht bleek op de televisie slecht weer te geven, in verband met de belichting (ofwel het gezicht was onderbelicht, ofwel de rest van het beeld was overbelicht). Om die reden koos men voor donkerbruine schmink in plaats van het traditionele zwart. Met de moderne mogelijkheden van digitale opnames, waaronder automatische correctie van de belichting, is dit hele euvel verholpen. Zwarte Piet hoeft nooit meer bruin te zijn, en moet dat ook niet zijn. Zwarte Piet hoort zwart te zijn, en zwart te blijven.[2]
Dat de pathologische aanstellers ondanks alle bovengenoemde feiten toch een kinderfeest zullen willen verpesten betwijfel ik eigenlijk geen moment. Zij hebben lak aan de waarheid. Dit artikel is geschreven zodat iedereen die het leest niet meer in hun leugens en verdraaiingen hoeft te trappen. Tot slot wil ik dan ook graag wijzen op de bredere context waarin de jaarlijkse aanval op Zwarte Piet moet worden beschouwd. Overal in de Westerse wereld woedt er al enige tijd een heuse cultuurstrijd tegen alle Westerse tradities. De hetze tegen Zwarte Piet is verwant aan dezelfde ontwikkeling die er ook voor zorgt dat ‘Kerstmis’ steeds vaker wordt aangeduid als ‘lichtfeest’ of ‘Decemberfeest’— om expliciet de Christelijke wortels te kunnen verhullen. Ook het verwijderen van het traditionele kruis van de mijter van Sint Nicolaas is een exponent van deze aanval op de Westerse cultuur. De oproep in Duitsland, eerder dit jaar, om carnavalsoptochten op te schorten omdat die zogenaamd aanstootgevend zouden kunnen zijn voor niet-Westerse allochtonen is een ander voorbeeld. En er zijn nog meer voorbeelden. Véél meer.
Onze cultuur wordt steeds meer verdrongen, onder allerlei valse voorwendselen. De Westerling wordt aangeleerd zichzelf en zijn cultuur te haten en zich onder de voet te laten lopen. Kleine minderheden die hun eigen voorkeuren willen doordrukken zien hun kans om dat uit te buiten. Door het debat te monopoliseren en handig gebruik te maken van de weifelende houding van de Westerse bevolking kunnen hard schreeuwende activisten de hele samenleving hun wil op leggen. De hetze tegen Zwarte Piet is één veldslag in een veel bredere cultuurstrijd. Als Zwarte Piet wordt uitgewist zullen de doorgeschoten activisten stennis gaan trappen over een volgend onderwerp. Net zo lang tot ze daar ook hun zin krijgen. Eén voor één zullen onze tradities worden uitgewist. Ook daarom is Zwarte Piet belangrijk. Niet alleen omdat hij een uniek cultureel icoon van Nederland is, maar ook omdat deze slag niet de laatste zal zijn. Als we hier toegeven, zullen we morgen op een ander punt óók moeten toegeven. Dat is geen oplossing; dat is een langzame capitulatie.
Onze cultuur verdient beter. Onze tradities hebben waarde. Als dit hele relaas één ding heeft moeten illustreren, is het wel dat Zwarte Piet eeuwenoude wortels heeft. Verdienen we het dat die geschiedenis doelbewust wordt uitgewist? Verdienen onze kinderen een Sinterklaasfeest zonder Zwarte Piet? Verdienen ze het om voorgelogen te worden met valse beweringen dat Zwarte Piet een racistische traditie was? Neen, neen, neen. Toekomstige generaties Nederlanders verdienen het om te genieten van eeuwenoude tradities. Het is tijd dat wij de leugenaars een weerwoord bieden. Het is tijd dat wij de waarheid spreken over Zwarte Piet.



[1] De bewering dat het kostuum van Zwarte Piet gebaseerd zou zijn op de kledij van de Moren is gebaseerd op niets. Het kostuum van Zwarte Piet is een kleurige versie van Europeesche kledij uit de middeleeuwen. Het lijkt in niets op de kledij van de Moren.
[2] Nadat men is begonnen met het bruin schminken van Zwarte Piet is men opvallend genoeg ook zijn lippen steeds roder gaan accentueren. De huidige bewering dat dit moet bewijzen dat Zwarte Piet altijd al een neger moest voorstellen draaien oorzaak en gevolg echter om. Piet werd bruin geschminkt en ging daarom onbedoeld meer op een neger lijken, waarna de leugen dat hij altijd al een neger moest voorstellen de wereld in werd geholpen. Het is omdat mensen deze leugen gingen geloven dat zij Zwarte Piet steeds meer als een neger lieten uitzien. Vanzelfsprekend is het tijd dat wij die historische vergissing ongedaan maken. Overdreven dikke rode lippen horen net zo min bij Zwarte Piet als bruine schmink.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten